Energiecoöperaties onmisbaar om snel meer duurzame energie te realiseren

In een zojuist verschenen rapport van de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur(RLI) staat dat energiecoöperaties ervoor zorgen dat de energietransitie sneller gaat en helpen om windmolens in het landschap te accepteren. Het rapport stelt dit in haar advies aan de regering om te komen tot een duurzame energievoorziening in 2050. ‘Gelet op de gewenste snelheid van de energietransitie is het van belang om tot nieuwe vormen van samenwerking en benadering van doelgroepen te komen. Voorbeelden zijn energiecoöperaties en energiebesparing in de gebouwde omgeving.’

Acceptatie van windmolens via de ‘menselijke maat’ van coöperaties
Afhankelijk van de vraag hoeveel van de nationale energiebehoefte in 2050 uiteindelijk op eigen bodem geproduceerd zal worden, zijn er 2000 tot 80.000 extra windmolens op land nodig (PBL, 2013b). ‘De energietransitie stelt de samenleving hoe dan ook voor een aanzienlijke ruimtelijke opgave die de inpassing van vele duizenden installaties en de bijbehorende infrastructuur omvat. De maatschappelijke acceptatie van de veranderingen in de fysieke leefomgeving die daardoor optreden, en die soms letterlijk naast de deur plaatsvinden, zal grote aandacht van burgers, politici en bestuurders vragen.’ De energiecoöperaties zijn een geschikte vorm om groepen positieve burgers te binden en te betrekken bij het ontwikkelen van nieuwe duurzame energie projecten. Het rapport stelt dat de ‘menselijke maat’ leidt tot meer acceptatie van de veranderingen in de leefomgeving van mensen: consumenten worden prosumenten van energie, burgerinitiatieven zijn drijvende krachten, lokale luchtkwaliteit spreekt meer aan dan klimaat, en gebouwen, wijken, steden en regio’s worden energieneutraal. Kleinschalige initiatieven leveren niet alleen een bijdrage aan het bereiken van het CO2-reductiedoel (vele kleintjes maken uiteindelijk één grote), ze zorgen ook voor een bredere maatschappelijke inbedding en voor draagvlak voor realisatie van de energietransitie. Actieve participatie van burgers in hun eigen energievoorziening leidt tot een meer gedragen energiebeleid en een grotere acceptatie van veranderingen in het landschap.

Klimaatwet nodig
De Rli constateert tevens dat Nederland sinds jaren klimaatbeleid voert, maar dat de CO2-emissies van de energievoorziening niet dalen. Daarom stelt de raad dat een trendbreuk nodig is en alles op alles gezet moet worden om in Nederland in 2050 80 tot 95% minder broeikasgassen uit te stoten dan in 1990. In het rapport adviseert de raad om het CO2-reductiedoel wettelijk vast te leggen. Een wettelijke borging geeft urgentie aan. Ook zorgt wettelijke verankering voor een helder perspectief aan de samenleving en voor zelfbinding voor politiek en bestuur.

Lees hier het volledige rapport van de Raad voor de leefomgeving (RLI).