Broedsessie: bestuur en leden verkennen kansen en obstakels van zelflevering
Wat zijn de kansen en obstakels van zelflevering in een snel veranderende energiemarkt? Dat was de centrale vraag in de eerste van een reeks broedsessies over thema’s die momenteel belangrijk zijn voor De Windvogel. Onder leiding van bestuursleden Laetitia Ouillet, Frank Schoenmakers en Martien Vogelezang verkenden negen leden verschillende mogelijkheden om duurzame energie direct aan afnemers te leveren.
Marktdynamiek en prijsontwikkelingen
Laetitia opende de avond met een toelichting op het complexe Merit-Order-Systeem, waarbij de prijs wordt bepaald door het samenspel van vraag en aanbod. Dit systeem heeft zijn beperkingen: hoge prijzen worden gedreven door de kosten van fossiele brandstoffen, terwijl negatieve prijzen ontstaan door een overschot aan wind- en zonne-energie. Dit maakt financiering voor nieuwe windprojecten ingewikkelder.
Een belangrijke zorg is dat er momenteel geen lange-termijncontracten beschikbaar zijn voor de verkoop van energie, zoals eerder wel mogelijk was. De coöperatie heeft daardoor te maken met onzekerheid over inkomsten uit windmolens.
De rol van negatieve uurprijzen
Frank Schoenmakers presenteerde de impact van negatieve energieprijzen, die in 2024 naar verwachting zo’n 400 uur per jaar zullen voorkomen. Dit is een groeiend probleem dat investeerders afschrikt. Er kwamen mogelijke oplossingen zoals batterijen en export naar België aan bod, maar die brengen technische en financiële uitdagingen met zich mee. De businesscase voor batterijen is op dit moment nog te zwak, vooral door de hoge investeringskosten en beperkte netcapaciteit.
Nieuwe benaderingen voor energielevering
Om de marktuitdagingen te omzeilen, kunnen alternatieve modellen zoals Local4Local interessant zijn voor De Windvogel. Hierbij worden energiekosten lokaal en op basis van vaste tarieven doorberekend aan leden. Het probleem is dat dit model geen oplossing biedt voor netcongestie, waarbij er onvoldoende capaciteit is om energie van productie naar verbruik te transporteren.
Een ander idee is directe levering aan particulieren, waarvoor een leveringsvergunning nodig is. De Windvogel wil hier zelf niet aan beginnen, maar coöperatieve leveranciers zoals ‘om’ doen dit wel. Een proef met lange-termijncontracten via ‘om’ is in ontwikkeling, maar de onzekerheden in de energiemarkt maken ook dit een uitdaging.
Energiearmoede en betrokkenheid van leden
Een ander belangrijk gespreksonderwerp tijdens de broedsessie was de energiearmoede in Nederland. Hoewel er veel initiatieven zijn om huishoudens te ondersteunen, blijkt dat praktische oplossingen zoals coaching en energiebesparende acties vaak niet goed aansluiten op de realiteit. Voor coöperaties zoals De Windvogel is het lastig om hierin een actieve rol te spelen.
Daarnaast kwam de vraag voorbij of leden bereid zijn hun gedrag aan te passen en zich te binden aan nieuwe energiemodellen. Dit vraagt veel bewustwording en vertrouwen in de coöperatie.
Conclusies en vervolgstappen
De bijeenkomst eindigde met enkele concrete conclusies en actiepunten. Zo moet het afsluiten van langlopende contracten met zakelijke en publieke partijen prioriteit krijgen. Ook werd men het erover eens dat het door de huidige risico’s en onzekerheden wijsheid is om zelflevering voorlopig uit te stellen. Daarentegen is er wel een plan om monitoring te ontwikkelen. Het gebruik van dashboards kan leden namelijk bewust maken van energiegebruik en balans tussen vraag en aanbod.
