‘Het is iets dat je met z’n allen doet’

Martien Vogelezang was al bezig met verduurzaming voordat het mode werd. Hij vond een manier om hier constructief aan bij te dragen met zijn werk als secretaris voor De Windvogel. Hoewel hij veel voor elkaar heeft gekregen, is de zelfrelativering nooit ver weg. Over zijn werk voor het project Oeverwind in Vlaardingen: “Ik heb er af en toe iets doorheen geduwd.” 

Martien Vogelezang (70) heeft in zijn carrière als architect altijd geprobeerd om zo duurzaam mogelijk te bouwen. Helaas waren de groene idealen van zijn opdrachtgevers vaak minder doorslaggevend. “Er was altijd wel een moment waarop iemand toch liever een grotere badkamer wilde. En dan ging er dus minder geld naar de isolatie van het dak”, vertelt hij. In de grote verbouwingen van schoolgebouwen was geld voor verduurzaming zelfs taboe: “Ik mocht toen niet eens dubbelglas plaatsen.”

‘Als iets klaar is, ga ik mezelf er niet mee op de borst slaan. Want molens bouwen is iets dat je met z’n allen doet. Iedereen doet gewoon mee, dat is met zo’n coöperatief project altijd het leukste.’

Maar in 2010 kreeg hij het een keer wél voor elkaar, met een gemeentelijk gebouw in Monster dat volledig duurzaam en ‘uitneembaar’ is. Dat laatste betekent dat alle bouwmaterialen niet, zoals gewoonlijk, aan elkaar gelijmd zijn, maar apart kunnen worden hergebruikt of gerecycled. Daarnaast is het pand zeer goed geïsoleerd en verwarmd met aardwarmte. “Dat is iets waarvan ik zeg: een perfect duurzaam gebouw.”

Een manier om te blijven bijdragen aan verduurzaming vond hij een jaar later, door als bestuurslid en secretaris in te stappen bij De Windvogel. Hij was tien jaar eerder al lid geworden, na een lezing van de bekende Nederlandse milieuactivist Jan Juffermans. “Als je een molen in de wind zet en je maakt daar elektriciteit mee, dan heb je bijna gratis energie. En nog duurzaam ook”, aldus Martien op de vraag welk inzicht uit die lezing hem zo trof.

Het Oeverbos

Het belangrijkste project waar hij zich sinds zijn aantreden bij De Windvogel mee bezig heeft gehouden, zijn de twee windmolens in recreatiegebied Het Oeverbos bij Vlaardingen. Deze kwamen tot stand in samenwerking met de gemeente, grondeigenaar Staatsbosbeheer en burgercoöperatie Vlaardings Energie Collectief. “Ik heb veel gepraat en er af en toe iets doorheen geduwd. Een kwestie van doorzetten eigenlijk.” Hij vertelt het lachend – Vogelezang is geen man die zichzelf te serieus neemt. 

Bijzonder aan dit project was de grote bereidheid van alle betrokkenen. “Ze wilden allemaal meewerken; de gemeenteraad, een groep burgers en ambtenaren en Staatsbosbeheer. We hadden zó een grondpositiecontract getekend. Er moest alleen ook nog wat initiatief vanuit de burgers loskomen. Daar hebben we toen hard aan getrokken vanuit De Windvogel. Ik ben niet zelf de buurt in gegaan, maar we hebben de coöperatie daarbij geholpen.”

Leuke gesprekken

Om de bezoekers van het recreatiegebied waar de twee turbines zouden verrijzen te informeren, heeft hij overigens wel een aantal weekenden eigenhandig folders staan uitdelen. “Dat was ontzettend leuk, want je komt al die gewone mensen tegen. Het waren vooral leuke gesprekken. Sommige mensen waren heel kortaf en negatief, maar dat is maar een op de tien. En er zaten wat jongeren met lachgas, daar kreeg ik ook wat minder aansluiting mee.” 

Ondanks de komst van de Windmolens in 2023 is de ‘natuurwaarde’ in het Oeverbos nog altijd hoog, zoals dat heet. Bij de aanleg zijn zo min mogelijk bomen gekapt en de paden die ernaartoe lopen, hebben natuurlijke vormen behouden. “Daar had ik me flink op verkeken”, zegt Martien. “Die windmolenbouwers hebben zoveel eisen. Als er onderhoud moet gebeuren, willen ze er binnen een dag met een hele berg grote kranen naartoe kunnen. Het moeten allemaal rechte wegen zijn.” Op de vraag hoe hij dat heeft weten op te lossen: “Oh, gewoon zeuren dat het vanwege de natuur niet kan.”

Of de windmolens aan zijn inzet te danken zijn? Daar wil hij niets van weten. “Als iets klaar is, ga ik mezelf er niet mee op de borst slaan. Want molens bouwen is iets dat je met z’n allen doet. Iedereen doet gewoon mee, dat is met zo’n coöperatief project altijd het leukste.”

Flink duwen en trekken

Momenteel is hij bezig met het verkrijgen van groen licht voor nog twee windmolens in de gemeente Vlaardingen. Het is de bedoeling dat die bij de Maasdeltatunnel komen te staan, onderdeel van de nieuwe Blankenburgverbinding. Het streven is dat ze rond 2028 worden opgeleverd. Maar voor het zover is, is er nog een hoop werk aan de winkel. “Er loopt nu van alles mis. Het wordt flink duwen en trekken om daar wat neer te zetten.” Weer die lach.